Từ ngày 28 - 30/12/2021, Thư viện tỉnh BR-VT đã liên tiếp tổ chức 4 buổi Toạ đàm với chủ đề “Sách giúp bạn điều gì?” bằng hình thức trực tuyến trên nền tảng Zoom metting và Youtube cho người dân trên địa bàn thành phố Vũng Tàu, huyện Châu Đức, huyện Xuyên Mộc và thị xã Phú Mỹ với sự chủ trì của ThS. Huỳnh Tới – Phó Giám đốc Thư viện tỉnh BR-VT, cụ thể như sau:
- Thành phố Vũng Tàu:
Toạ đàm trực tuyến “Sách giúp bạn điều gì?” cho người dân trên địa bàn thành phố Vũng Tàu được tổ chức vào chiều ngày 28/12 với sự tham gia của ông Nguyễn Quang Phi – Chuyên viên chính, báo cáo viên, Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử tỉnh BR-VT; TS. Cao Thanh Phước - Trưởng khoa Thư viện Thông tin và TS. Huỳnh Mẫn Đạt – Giảng viên Khoa Thư viện Thông tin Trường Đại học Văn hóa thành phố Hồ Chí Minh.

Tại toạ đàm, các diễn giả, báo cáo viên lần lượt trình bày các tham luận về chủ đề sách và văn hoá đọc. Tham luận đầu tiên “Các thành tố của văn hóa đọc” của TS. Cao Thanh Phước. Tham luận xem xét văn hóa đọc ở 3 khía cạnh có liên quan mật thiết với nhau: năng lực định hướng của chủ thể tới tài liệu, năng lực lĩnh hội tài liệu và ứng xử của chủ thể với tài liệu trong quá trình đọc. Những thành tố này đã được viện dẫn từ luận án Phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi khu vực Tây Nguyên của TS. Cao Thanh Phước cho rằng, ứng xử văn hóa với tài liệu là thành tố quan trọng trong cấu trúc văn hóa đọc, là thái độ trân trọng tri thức chứa đựng trong tài liệu, trân trọng tác giả của tài liệu và với chính tài liệu.
Với tham luận “Văn hóa đọc với sự phát triển của lứa tuổi thiếu nhi”, TS. Huỳnh Mẫn Đạt khẳng định: Văn hóa đọc với tư cách văn hóa hành vi của mỗi cá nhân có thể được xem xét ở năng lực định hướng của chủ thể tới tài liệu, năng lực lĩnh hội tài liệu và thái độ ứng xử với tài liệu. Văn hóa đọc đặc biệt quan trọng đối với lứa tuổi thiếu nhi bởi đây là giai đoạn các em bắt đầu học đọc, học viết.
Đặc biệt là phần trình bày tham luận “Những giải pháp chuyển tải giá trị của sách đến các tầng lớp nhân dân nhằm xây dựng văn hóa đọc tại thành phố Vũng Tàu” của ông Nguyễn Quang Phi – Chuyên viên chính, báo cáo viên, Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử tỉnh BR-VT dành sự quan tâm đến hoạt động phát triển văn hoá đọc trong cộng đồng. Qua tham luận, ông Nguyễn Quang Phi đưa ra 5 giải pháp cơ bản chuyển tải giá trị của sách đến các tầng lớp nhân dân, trong đó ông đặc biệt nhấn mạnh: Vũng Tàu không chỉ là thành phố dầu khí, mà còn là thành phố du lịch. Hàng năm một lượng khách lớn về du lịch, nghỉ dưỡng tại đây. Tôi nghĩ rằng, đây là một lợi thế và phải tận dụng lợi thế này bằng cách quan tâm tuyên tuyền về lợi ích của sách và phục vụ, phát triển văn hóa đọc cho đối tượng này.

Ông Huỳnh Tới và ông Nguyễn Quang Phi đang theo dõi các diễn giả trình bày tham luận tại điểm cầu chính – Thư viện tỉnh BR-VT
Trong chương trình giao lưu với các diễn giả, báo cáo viên, khán giả đã được TS. Cao Thanh Phước chia sẻ về lịch sử ra đời và phát triển của sách bởi con người từ xa xưa đã biết đến sự kỳ diệu của sách, đó là cái thần kỳ trong những cái thần kỳ mà nhân loại đã sáng tạo nên. Cũng trong buổi Toạ đàm, ông Huỳnh Tới - Phó Giám đốc Thư viện tỉnh BR-VT đã có những chia sẻ về lợi ích của Đề án Phát triển văn hóa đọc tỉnh BR-VT đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đối với hệ thống thư viện cơ sở và người dân trong tỉnh.
- Huyện Châu Đức:
Châu Đức là một trong những địa phương có phong trào phát triển văn hóa đọc mạnh của tỉnh với nhiều hoạt động sôi nổi. Trên con đường tiến tới mục tiêu chung của đất nước là phát triển văn hóa đọc, xây dựng thói quen đọc sách cho người dân gặp không ít khó khăn cả chủ quan và khách quan.
Thư viện huyện Châu Đức là một trong những thư viện năng động nhất trong hệ thống cơ sở thư viện tỉnh BR-VT. Tiếp nối chuỗi hoạt động, Toạ đàm trực tuyến “Sách giúp bạn điều gì?” cho người dân trên địa bàn huyện Châu Đức được tổ chức vào sáng ngày 29/12/2021.
Ông Huỳnh Tới phát biểu khai mạc toạ đàm sáng ngày 29/12
Mở đầu chương trình là tham luận “Đọc sách - con đường ngắn nhất đi đến thành công của các thanh niên nông thôn” của TS. Huỳnh Mẫn Đạt. Tham luận chỉ rõ, phát triển văn hóa đọc vùng nông thôn là một đạo lý mà toàn xã hội phải thực hiện. Chương trình xây dựng nông thôn mới đang được nhà nước phát động trong toàn xã hội. Chương trình này sẽ không có ý nghĩa nếu người nông dân vẫn không thiết tha đến sách vở, đến việc đọc sách, bởi đây là con đường nhanh nhất để thay đổi triệt để lối sống và mức sống của người nông dân, thay đổi bộ mặt nông thôn Việt Nam.
Tiếp đó là tham luận “Thư viện với hoạt động phát triển văn hoá đọc cho lứa tuổi thiếu nhi” của TS. Cao Thanh Phước. Tham luận nhấn mạnh: Thư viện với ưu thế vốn tài liệu phong phú, nhân viện thư viện tinh thông nghiệp vụ... có vai trò quan trọng trong phát triển văn hóa đọc cho lứa tuổi thiếu nhi. Bằng các hoạt động chuyên môn của mình, thư viện góp phần định hướng đọc, hướng dẫn phương pháp đọc và giáo dục thái độ ứng xử văn hóa với tài liệu đọc cho các em thiếu nhi. Văn hóa đọc của các em hình thành và phát triển dưới tác động tích cực của các thư viện.
Chương trình có sự tham gia của bà Nguyễn Thị Thiên Mai – Giám đốc Trung tâm VHTT-TT huyện Châu Đức với tham luận “Thư viện huyện Châu Đức - từng bước khơi dậy văn hóa đọc: Mô hình phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng”. Trong tham luận, bà Nguyễn Thị Thiên Mai đã chia sẻ về thực trạng của Thư viện huyện Châu Đức, những kết quả đã đạt được cũng như khó khăn của thư viện đồng thời đưa ra phương hướng để hoàn thành tốt nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, nhất là thực hiện theo Đề án Phát triển Văn hóa đọc của giai đoạn 2020 - 2025.
Trong chương trình giao lưu, bà Lê Thị Thanh Tuyền – Trưởng bộ phận Thư viện huyện Châu Đức chia sẻ một số hoạt động hạt nhân để nâng cao chất lượng văn hóa đọc cho cộng đồng của Thư viện huyện Châu Đức đã và đang thực hiẹn như chương trình lưu động với các chủ đề “Đánh thức tình yêu với sách", “Ngày hội đọc sách”, “Phát triển văn hóa đọc” phục vụ tại các trường học, thôn ấp, địa điểm sinh hoạt đoàn thanh niên... Chương trình gồm: triển lãm xếp sách nghệ thuật, đọc sách, vẽ tranh, tô màu, tổ chức các trò chơi đố vui có thưởng, hái hoa văn học, thiết kế sách mini.

Các điểm cầu trong toạ đàm trực tuyến với người dân (Châu Đức)
Trong khuân khổ chương trình, TS. Cao Thanh Phước cũng chia sẽ những giải pháp chuyển tải giá trị của sách đến các tầng lớp nhân dân nhằm xây dựng văn hóa đọc phù hợp với thực tế địa phương.
- Huyện Xuyên Mộc:
Chiều ngày 29/12/2021, Thư viện tỉnh BR-VT tiếp tục tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Sách giúp bạn điều gì?” tới người dân trên địa bàn huyện Xuyên Mộc. Buổi toạ đàm có sự tham gia của đại diện lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể và đông đảo các thành phần nhân dân trên địa bàn huyện Xuyên Mộc, đặc biệt là đội ngũ đoàn viên thanh niên.
TS. Huỳnh Mẫn Đạt đã trình bày tham luận “Phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi nông thôn” để khởi đầu chương toạ đàm. Tham luận nhấn mạnh: Văn hóa đọc cần cho các em thiếu nhi nông thôn không kém gì trường học…. Chấn chỉnh những lệch lạc và phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi nông thôn hiện nay là cấp bách và cần thiết. Việc phát triển văn hóa đọc đảm bảo cho các em thiếu nhi ở nông thôn có được một trình độ học vấn đầy đủ, được tiếp cận một cách trung thực và không hạn chế đến mọi nguồn thông tin của xã hội để làm thay đổi diện mạo của các cộng đồng dân cư ở nông thôn văn minh và tiến bộ hơn.
Phát triển văn hóa đọc luôn là một vấn đề mang ý nghĩa chiến lược của mọi quốc gia trong việc nâng cao dân trí, góp phần phát triển bền vững nguồn nhân lực-nhân tố quyết định mọi thành công. Chấn hưng và phát triển văn hóa đọc với ý nghĩa hình thành thói quen đọc sách báo cho công dân là nhiệm vụ quan trọng của Ðảng, Nhà nước và toàn xã hội. Với tham luận “Các giải pháp phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng”, TS. Cao Thanh Phước đã trình bày một số giải pháp để phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng như: nâng cao nhận thức về văn hóa đọc trong cộng đồng, nâng cao chất lượng xuất bản phẩm, các thư viện tích cực xây dựng và phát triển văn hóa đọc cho người sử dụng…
Tham luận “Hoạt động văn hóa đọc của thanh thiếu niên tại Thư viện huyện Xuyên Mộc” của bà Cao Thị Mỹ Trầm – Cán bộ Thư viện huyện Xuyên Mộc giúp những người tham gia chương trình có cái nhìn rõ nét về hoạt động của Thư viện huyện Xuyên Mộc trong thời gian qua. Đồng thời, bà Cao Thị Mỹ Trầm cũng chia sẻ những khó khăn, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện Đề án Phát triển Văn hóa đọc của tỉnh BR-VT đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Hình ảnh chương trình giao lưu
Từ những chia sẻ của Thư viện huyện Xuyên Mộc, trong phần giao lưu của Toạ đàm, ông Huỳnh Tới – Phó Giám đốc Thư viện tỉnh BR-VT, TS. Cao Thanh Phước và TS. Huỳnh Mẫn Đạt đã đưa ra một số giải pháp phát triển văn hóa đọc phù hợp với điều kiện kinh tế và trình độ của từng đối tượng cụ thể.
- Thị xã Phú Mỹ:
Toạ đàm trực tuyến cho người dân thị xã Phú Mỹ được tổ chức vào chiều ngày 30/12/2021. Trong không khí tấp nập của những ngày cuối năm, người dân trên địa bàn thị xã Phú Mỹ vẫn dành nhiều thời gian theo dõi Toạ đàm trực tuyến “Sách giúp bạn điều gì?” với gần 100 lượt bạn đọc tham gia trong phòng Zoom Youtube của Thư viện tỉnh BR-VT.
Các tham luận trong toạ đàm dành sự quan tâm tới đối tượng công nhân bởi thị xã Phú Mỹ được biết đến là nơi tập trung nhiều nhà máy, khu chế biến và khu công nghiệp.
Mở đầu chương trình là tham luận “Đọc sách – Con đường ngắn nhất để đi đến thành công của thanh niên công nhân” của TS. Huỳnh Mẫn Đạt. Tham luận chỉ ra: Trong những năm qua, với sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế đất nước nói chung và của tỉnh BR-VT nói riêng, đã thu hút đông đảo các doanh nghiệp trong và ngoài khu vực đến đầu tư, góp phần tạo cuộc sống ổn định cho công nhân lao động. ... Tuy nhiên, theo kết quả điều tra thì phần đông thanh niên công nhân chưa tốt nghiệp THPT chiếm 1 tỉ lệ không nhỏ nên đã gặp không ít khó khăn trong việc tìm kiếm, truy cấp thông tin cũng như tạo thói quen đọc sách, báo... Hơn nữa, hiện nay tại các khu công nghiệp trong tỉnh chưa xây dựng khu thiết chế văn hóa, thư viện, nhà sách và tài liệu sách cũng chưa đa dạng, phong phú để thu hút đông đảo thanh niên công nhân tham gia đọc sách, báo. Từ thực trạng đã được điều tra xã hội học và đặc thù riêng của thanh niên công nhân nói chung, địa bàn tỉnh BR-VT nói riêng trong điều kiện xã hội thông tin phát triển như hiện nay, TS. Huỳnh Mẫn Đạt đã đưa ra một số giải pháp để phát triển văn hóa đọc cho thanh niên công nhân trong thời gian tới.
Không chỉ là những giải pháp, qua tham luận “Mô hình phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng”, TS. Cao Thanh Phước cho rằng mô hình phối hợp, kết hợp giữa thư viện, nhà trường, gia đình, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (với thư viện giữ vai trò trung tâm) là mô hình tổ chức hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tiễn của các tỉnh/thành phố hiện nay.
Và cuối cùng là tham luận của bà Phạm Thị Ngọc Thanh - cán bộ Thư viện thị xã Phú Mỹ “Xây dựng các mô hình phát triển văn hoá đọc cho thanh thiếu niên trên địa bàn thị xã Phú Mỹ”. Tham luận trình bày thực trạng về văn hóa đọc của thanh thiếu niên thị xã Phú Mỹ, đồng thời các mô hình phát triển văn hóa đọc dành cho thanh thiêu niên trên địa bàn thị xã Phú Mỹ. Qua tham luận, bà Phạm Thị Ngọc Thanh khẳng định: Để xây dựng một xã hội tiến bộ, bắt kịp với sự phát triển của thời đại và hội nhập thế giới, vấn đề quan tâm được đặt ra hàng đầu và cũng là nhiệm vụ của thư viện hiện nay nói chung và Thư viện thị xã. Phú Mỹ nói riêng là phải chung tay “Phát triển văn hóa đọc cho thế hệ trẻ ngày nay, đặc biệt là học sinh sinh viên”.

Bà Phạm Thị Ngọc Thanh - Thư viện thị xã Phú Mỹ trình bày tham luận tại toạ đàm
Hiện nay số lượng khu công nghiệp rất nhiều, đặc biệt là trung tâm công nghiệp thị xã Phú Mỹ, với nguồn nhân lực và công nhân đông đảo. Đây là cơ hội, tiềm năng cho việc phát triển văn hoá đọc cho công nhân các khu công nghiệp nói chung và nhân dân thị xã Phú Mỹ nói riêng. Trong chương trình giao lưu, ông Huỳnh Tới – Phó Giám đốc Thư viện tỉnh BR-VT đã chia sẻ những giải pháp để đưa sách đến tận tay công nhân, đặc biệt là triển khai có hiệu quả Đề án Phát triển văn hóa đọc của tỉnh BR-VT đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn thị xã Phú Mỹ.
Chương trình toạ đàm “Sách giúp bạn điều gì?” cho người dân trên địa bàn thị xã Phú Mỹ diễn ra thành công và kết thúc chuỗi Toạ đàm thuộc Đề án Phát triển văn hoá đọc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BR-VT) năm 2021.
Các buổi Toạ đàm được tổ chức nhằm tăng cường vận động, khuyến khích mọi tầng lớp nhân dân, nhất là học sinh, sinh viên, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức xây dựng, duy trì thói quen đọc phù hợp với điều kiện mỗi cá nhân; huy động sự tham gia, phối hợp triển khai có hiệu quả của các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc (nhà trường, thư viện, nhà xuất bản, nhà sách...) và tăng cường vai trò của gia đình; hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc phù hợp với từng nhóm đối tượng, chú trọng đối tượng học sinh, sinh viên; định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh trong xã hội đồng thời nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và nhân dân về phát triển văn hóa đọc.
Với hơn 400 người tham dự, tương tác trên ứng dụng Zoom meetings và hàng ngàn lượt xem trên các nền tảng trực tuyến (Kênh Youtube, Fanfage Thư viện tỉnh) trong chuỗi tọa đàm "Sách giúp bạn điều gì?" chắc chắn họ sẽ là những hạt nhân cho việc phát triển những giải pháp, biện pháp, ý tưởng… được chia sẻ với cộng đồng và sẽ được áp dụng vào thực tế; khi đó nhận thức về văn hóa đọc nói chung, lợi ích của sách nói riêng trong các tầng lớp nhân dân sẽ tăng lên. Đó là cơ sở quan trọng làm nền tảng để xây dựng, phát triển văn hóa đọc của ngành Văn hoá – Thể thao nói riêng, tỉnh BRVT nói chung.
Thảo My
Phòng Nghiệp vụ - Thư viện tỉnh BR-VT