Cuối năm 2013, hệ thống thư viện công cộng tỉnh Ninh Thuận được Dự án BMGF-VN (Bill and Melinda Gates Foundation - Việt Nam) đầu tư trang bị hệ thống mạng, đường truyền cáp quang truy cập Inetrnet, 01 Server, 130 bộ máy tính, thiết bị khác và một số phần mềm, chương trình ứng dụng cho Thư viện Tỉnh, 6 Thư viện Huyện, Thành phố và 6 Thư viện Xã. Mục tiêu của Dư án đầu tư cho hệ thống thư viện công cộng là tập trung vào việc hỗ trợ người dân nghèo, nhóm người thiệt thòi và những người sống ở vùng đặc biệt khó khăn có cơ hội được tiếp cận bình đẳng, hiệu quả và bền vững với CNTT cũng như được hưởng những lợi ích kinh tế xã hội mà việc tiếp cận CNTT mang lại. Từ đó, họ có thể cải thiện cuộc sống của cá nhân, đóng góp cho gia đình, cộng đồng và xã hội phục vụ nhu cầu tra cứu, thông tin của người dân.
Qua hai năm, Dự án “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy nhập Internet công cộng tại Việt Nam” chính thức đi vào hoạt động phục vụ cho người dân sử dụng máy tính và truy cập internet. Với hệ thống máy tính và đường truyền Internet do Dự án đầu tư cho thư viện hiện nay phần nào đã đáp ứng được các nhu cầu sử dụng máy tính, truy cập Internet giúp người nông dân có thể tìm hiểu các chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông thôn; tìm kiếm các kiến thức về chăn nuôi, trồng trọt, các tiến bộ kỹ thuật mới áp dụng vào sản xuất; các thông tin về thị trường tiêu thụ sản phẩm; thông tin về lao động việc làm; thông tin về các địa chỉ cung cấp giống, vật tư sản xuất và giúp bà con nông dân tiếp cận được nhiều thông tin thiết thực khác như chăm sóc sức khỏe, giải trí...
Ở Thư viện tỉnh Ninh Thuận, ngay sau khi tiếp nhận Dự án, lãnh đạo đã quan tâm đến công tác triển khai đúng mục đích và có hiệu quả nguồn vốn mà Dự án mang lại. Kế hoạch đổi mới hoạt động thư viện năm 2014 đã được triển khai thực hiện nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc. Các giải pháp đã được triển khai đó là:
Thứ nhất, tuyên truyền, giới thiệu sách, báo bằng việc tổ chức các buổi trưng bày, triển lãm sách mới, sách chuyên đề nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, biên soạn các quyển thông tin thư mục địa chí, thư mục chuyên đề về nông nghiệp, sức khỏe và đời sống, thư mục sách mới… nhằm giới thiệu tài liệu, kho sách của thư viện đến bạn đọc;
Thứ hai, tăng cường tuyên truyền trên phương tiện truyền thông, quảng cáo, in ấn tờ rơi, biển quảng cáo, thông báo đến các cơ quan ban ngành, gửi văn bản đề nghị các trường tiểu học, trung học thông báo đến các em học sinh tích cực tham gia chương trình truy nhập máy tính internet tại Thư viện Tỉnh và hệ thống thư viện công cộng trên toàn tỉnh;
Thứ ba, liên hệ trực tiếp với các tổ chức đoàn thể, vận động, động viên các đoàn viên, hội viên tham gia các khóa đào tạo về kỹ năng sử dụng máy tính, truy cập internet, kỹ năng xây dựng các chương trình phần mềm tổ chức các cuộc thi tìm hiểu nhân các ngày lễ lơn, các sự kiện chính trị nổi bât,…;
Thứ tư, tổ chức phân chia theo từng nhóm đối tượng thành từng đợt phù hợp với nội dung chương trình để đào tạo người dùng tin, đồng thời phân công cán bộ hướng dẫn, giải đáp thắc mắc hàng ngày cho người sử dụng khi có nhu cầu;
Thứ năm, thống kê các vấn đề mà người sử dụng quan tâm. Trên cơ sở đó xây dựng giải pháp đáp ứng nhu cầu của người sử dụng các dịch vụ, tư vấn, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ tại thư viện phù hợp nhu cầu hơn;
Thứ sáu, đổi mới các hình thức phục vụ bằng các chương trình hỗ trợ học tập trực tuyến: Tập tô màu (Schoolnet), học ngoại ngữ; Tập gõ bàn phím: Rapid Typing Tutor 4.6, giải trí… Đặc biệt, Phòng Tin học đã nghiên cứu xây dựng phần mềmWondershare QuizCreator là phần mềm thi trắc nghiệm, tự luận trên máy tính. Phần mềm cho phép đa dạng những kiểu tạo câu hỏi và trả lời;hỗ trợ chèn ảnh, âm thanh; video vào trong câu hỏi, giới hạn thời gian; Sắp xếp các câu hỏi ngẫu nhiên; Tạo bộ câu hỏi từ Word hoặc Excel; Chấm điểm trực tiếp; Giao diện thi trắc nghiệm có thể tùy chỉnh theo ý muốn; Có thể xuất bản ra nhiều định dạng… trên cơ sở đó thư viện chon lọc tài liệu chuyên đề biên soạn các bộ câu hỏi trả lời xây dựng trên chương trình tổ chức cho các nhóm đối tượng tham gia các cuộc thi tìm hiểu về các sự kiện nổi bậc trong năm bằng các hình thức thi trắc nghiệm, tự luận trên máy tính.
Kết quả đạt được sau quá trình triển khai các giải pháp tổ chức tổ chức các hoạt động phục vụ bạn đọc là: Đã duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ đọc và mượn tài liệu, thư viện đã và đang phát triển nhiều dịch vụ phục vụ mới như dịch vụ tra cứu, tham khảo số, cung cấp thông tin chọn lọc, tra cứu trực tuyến, sử dụng tài liệu điện tử với các CSDL toàn văn (tài liệu số hoá), khai thác internet, giải đáp thông tin…
Các hình thức phục vụ theo nhóm đối tượng phù hợp với chủ đề, chủ điểm phục vụ kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện nổi bật trong năm được tiếp tục triển khai có hiệu quả. Đã tổ chức thành công Ngày hội Internet với sự tham gia của đông đảo bạn đọc gồm: Lực lượng vũ trang, Hội Liên hiệp Phụ nữ Tỉnh, Đoàn thanh niên , học sinh, sinh viên trên địa bàn Tp. Phan Rang – Tháp Chàm và nhiều thành phần bạn đọc của Thư viện Tỉnh. Đã thực hiện tổ chức cho bạn đọc thi tìm hiểu 70 năm Ngày thành lập QĐND và 25 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân dưới cả hai hình thức: thi trắc nghiệm trên máy và viết trên giấy. Hưởng ứng tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam, tổ chức cuộc thi trắc nghiệm trên máy tính “Tìm hiểu về biển đảo quê hương” với chủ đề “Thiếu nhi với biển đảo Việt Nam hôm nay”. Đã có gần 100 thí sinh thể hiện kiến thức qua các câu hỏi liên quan đến lịch sử hình thành, vị trí địa lý và tầm quan trọng của 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đối với đất nước. Tổ chức thi trắc nghiệm trên máy vi tính chủ đề: “Ninh Thuận 40 năm giải phóng” và tìm hiểu 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc Khánh (2/9) có 163 thí sinh tham gia
Đã tổ chức các lớp đào tào cho các cán bộ thư viện huyện, xã các kỹ năng quản lý thiết bị và đổi mới hoạt động phục vụ cho người đọc. Đồng thời, thường xuyên theo dõi, hướng dẫn bạn đọc sử dụng Internet, giúp bạn đọc tra cứu thông tin, cách sử dụng các trang web phổ biến, định hứng bạn đọc sử dụng, đọc các thông tin bổ ích…
Sau một thời gian triển khai hoạt động phục vụ các dịch vụ thuộc Dự án BMGF-VN đã mang lại những hiệu quả thiết thực khi góp phần hoàn thiện về cơ sở vật chất, dịch vụ cung cấp phong phú, đa dạng, đáp ứng được các nhu cầu thông tin của người dân. Vì vậy đã thú hút một lượng lớn người dân đến thư viện thường xuyên và số lượng thẻ bạn đọc mới theo đó tăng lên. Trong hoạt động Dự án góp phần đào tạo viên chức thư viện nâng trình độ chuyên môn, nâng kỹ năng nghề, học tập được nhiều kinh nghiệm trong công tác tổ chức truyền thông vận động… Bên cạnh đó, Dự án cũng yêu cầu trách nhiệm của nơi thụ hưởng Dự án phải nâng cao tinh thần trách nhiệm thường xuyên quản lý kiểm tra, bảo trì thiết bị, nhắc nhở và hướng dẫn người dân khi sử dụng máy tính và truy nhập Internet đúng nội quy, thu thập dữ liệu đánh giá hoạt động đã triển khai dự án; Tổ chức các dịch vụ mới phục vụ người dân phát huy hiệu quả sử dung trang thiết bị.
Trong các lần tổ chức các cuộc họp đánh giá tác động của Dự án, các lãnh đạo cũng như viên chức thư viện ghi nhận mô hình đổi mới hoạt động phục vụ góp phần cho Thư viện đã hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch và thực hiện đúng mục tiêu, yêu cầu của BQL Dự án BMGF-VN đặt ra. Đặc biệt, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị của hệ thống thư viện công cộng hiện này đã được nâng lên và làm nền tảng tốt để phát triển các mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động chuyên môn của thư viện./.